Reddi Miras Nedir? Birinci Derece Mirasçıların Mirası Reddetmesinin Sonuçları

Vural & Keskin & Yıldırım Hukuk Bürosu – Miras Hukuku Departmanı

Bu makale, "reddi miras" (mirasın reddi) kurumunun ne olduğunu, nasıl yapılabileceğini, kimler tarafından kullanılabileceğini ve özellikle birinci derece mirasçıların mirası reddetmesinin diğer mirasçılar üzerindeki etkilerini incelemektedir.

Vural & Keskin & Yıldırım Hukuk Bürosu olarak, mirasın reddine ilişkin Türk Medeni Kanunu hükümlerini ve Yargıtay, Bölge Adliye Mahkemesi ile İlk Derece Mahkemesi kararlarını derleyerek, mirasçılar için pratik ve hukuken doğru bir rehber sunuyoruz.

Reddi Miras Nedir?

Reddi miras, mirasbırakanın terekesini — yani tüm malvarlığı ve borçlarını — kayıtsız ve şartsız olarak kabul etmeme anlamına gelen bir hukuki işlemdir.

Bu işlemle birlikte mirasçı:

• •Mirasbırakanın ölüm anından itibaren mirasçılık sıfatını kaybeder,
• •Mirasbırakanın borçlarından sorumlu olmaz,
• •Mirasla ilgili davalarda taraf sıfatını yitirir.

Bu nedenle, beyanın mutlaka kayıtsız ve şartsız yapılması gerekir.

Reddi Miras Nasıl Yapılır? (Usul ve Şartlar)

Reddi miras işlemi, Türk Medeni Kanunu ve yerleşik içtihatlara göre belirli bir usule tabidir:

1️⃣ Yetkili Mahkeme

Red beyanı, mirasbırakanın son yerleşim yerindeki Sulh Hukuk Mahkemesi'ne yapılır.

2️⃣ Beyan Şekli

Mirasın reddi, mahkemeye yazılı veya sözlü beyan şeklinde yapılabilir.

3️⃣ Süre

4️⃣ Tescil

Sulh hâkimi, ret beyanını tutanakla tespit eder ve "red kütüğüne" kaydeder.

Birinci Derece Mirasçıların Reddi Mirasının Sonuçları

Birinci derece mirasçıların (örneğin eş ve çocukların) mirası reddetmesi, reddeden kişi sayısına göre iki farklı sonuç doğurur:

A) Bazı Mirasçıların Mirası Reddetmesi (TMK m. 611)

Birinci derece mirasçılardan yalnızca bir kısmı mirası reddederse, reddeden mirasçı mirasbırakandan önce ölmüş sayılır.

Bu durumda onun payı, kendi altsoyuna (çocuklarına) geçer; altsoyu yoksa diğer yasal mirasçılar arasında paylaştırılır.

Mahkemeler, bu durumda düzenlenecek mirasçılık belgesinde reddedenlerin paylarının kimlere geçtiğinin açıkça belirtilmesi gerektiğini vurgulamaktadır.

B) En Yakın Mirasçıların Tamamının Mirası Reddetmesi (TMK m. 612)

Eğer birinci derece tüm mirasçılar (örneğin mirasbırakanın eşi ve çocukları) mirası reddederse, miras bir sonraki zümreye (anne, baba, kardeşler) geçmez.

Tasfiye sonunda borçlar ödendikten sonra artık bir değer kalırsa, bu değer "borçlar ödendikten sonra geriye kalan kısım varsa red vaki olmamış gibi birinci derece mirasçılarına verilir" (Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, E. 2023/4575 K. 2023/8436 T. 03.07.2023).

C) Sonra Gelen Mirasçılar Yararına Red (TMK m. 614)

Mirasçılar, ret beyanlarını verirken mirasın kendilerinden sonra gelen mirasçılara (örneğin çocuklarına) geçmesini isteyebilirler.

Bu durumda mahkeme, sonraki mirasçılara durumu bildirir ve bir aylık kabul süresi tanır.

Önemli: Usule uyulmazsa miras, TMK m. 612 uyarınca tasfiye edilir.

Sonuç ve Vural & Keskin & Yıldırım Hukuk Bürosu Görüşü

Reddi miras, mirasçıları mirasbırakanın borçlarından koruyan son derece önemli bir hukuki mekanizmadır.

Ancak reddin kimler tarafından ve nasıl yapıldığı, sonuçları tamamen değiştirebilir:

• →Bazı mirasçıların reddi hâlinde, paylar altsoya veya diğer mirasçılara geçer (TMK m. 611).
• →En yakın mirasçıların tamamı reddederse, tereke iflas hükümlerine göre tasfiye edilir (TMK m. 612).

Bu nedenle, reddi miras beyanı verilmeden önce hem süre hem de usul açısından profesyonel hukuki destek alınması büyük önem taşır.